[Mạnh Hải] Kỳ 4: Bống Hồng Nhung & Ba người bạn đặc biệt

[NgocBlue]

Nói theo cách của đạo diễn Phạm Hoàng Nam: “Mỗi người bạn của Bống là một thương hiệu” thì chính anh cùng Đoàn Minh Tuấn và dì Mai là ba người bạn “thương hiệu” đặc biệt của Hồng Nhung. Gần 20 năm đồng hành, ba “hậu phương” này là những điểm tựa vững chắc trong cuộc sống và sự nghiệp của Bống.

…Chiếc xe với những vòng quay của kỷ niệm…

Năm 18 tuổi, Bống ra album đầu tiên “Tiếng hát Hồng Nhung”: Papa, Lời của gió, Nhớ về Hà Nội, Ngẫu hứng sông Hồng…gắn với những ngày tháng tuyệt đẹp của tuổi thơ và ca hát ở Hà Nội. Rồi Bống hát: “Một ngày mùa thu theo cha qua sông, một ngày dòng sông đầy gió…” cũng là lúc Bống theo chân cha vào sống ở Sài Gòn sôi động. Đến nay, đã tròn 20 năm Bống sống và làm việc ở Sài Gòn, nơi đây đã trở thành quê hương thứ hai của chị. Sài gòn cũng là nơi khởi đầu cho tình bạn đặc biệt của Bống với người mẹ kế và nhiếp ảnh gia Đoàn Minh Tuấn.

“Nhung này đây là anh Đoàn Minh Tuấn mà tao vẫn thường kể mới mày đấy” một người bạn thân giới thiệu với Bống trong lần tình cờ gặp anh Tuấn trên đường phố Sài Gòn (1991). Và họ nhanh chóng trở thành thân thiết, Đoàn Minh Tuấn coi Bống như em gái ruột, người thân của mình. Đạo diễn Phạm Hoàng Nam cũng chơi thân với Hồng Nhung từ rất lâu, anh luôn coi Bống là một người bạn, người em gái. Bên cạnh hai người anh trai, Bống còn có một người mẹ kế rất đặc biệt.

Năm 20 tuổi, Bống gặp dì Mai lần đầu sau chuyến lưu diễn dài ngày ở Trung Quốc, cô Mai tâm sự: “Tôi nhớ mãi lần đó, Nhung mở vali và lấy ra hai chiếc quần mua cho bố, bảo tôi “cô ơi! Cô lên gấu quần cho bố cháu!”. Cái hành động ấy khiến cho tôi cảm động”. Đã hai mươi năm rồi, dì Mai vừa là mẹ, là chị, là bạn của Bống, chính bạn bè của chị như đạo diễn Phạm Hoàng Nam cũng phải thốt lên: “Cuộc sống tương đối công bằng và ưu ái với Nhung…cho Nhung người tri kỉ, vệ sĩ và bảo mẫu vô điều kiện và yêu thương Nhung như con đẻ là mẹ Mai - một người đặc biệt tới mức khó tin và hi hữu – một món quà vô giá của trời…”.

Những ngày đầu tiên vào Sài gòn sống, mẹ Mai và anh Tuấn thường xuyên chở Bống đi diễn bằng xe máy: “Nhà xa, tận khu Văn Thánh nhưng ngày nắng cũng như ngày mưa hai mẹ con vẫn đi cùng nhau trên con đường ấy” . Giờ đây, chiếc xe của mẹ Mai hay chiếc xe cub 81 của anh Tuấn đã không còn được sử dụng và những đêm diễn ở Sài Gòn, Bống tự lái ô tô chở mẹ Mai đi diễn cùng mình, lúc nào cũng có mẹ bên cạnh nhưng tình cảm và kỷ niệm của những ngày xưa ấy vẫn còn nguyên vẹn.

... Đạo diễn Phạm Hoàng Nam đồng hành cùng Bống trong 5 live show…

Đoàn Minh Tuấn và Phạm Hoàng Nam là những cộng sự đắc lực trong việc xây dựng hình ảnh của Hồng Nhung trên sân khấu ca nhạc và trên các phương tiện truyền thông. Trong 9 live show của Hồng Nhung đã được tổ chức (6 live show tự tổ chức, 3 live show do các Đài truyền hình kết hợp tổ chức), đạo diễn Phạm Hoàng Nam đã đồng hành cùng Bống trong 5 live show quan trọng và phần lớn hình ảnh trên báo chí, quảng cáo của Hồng Nhung đều do Đoàn Minh Tuấn chụp. Ngoài ra, họ còn đạo diễn cho Bống nhiều video clip ca nhạc đặc sắc và ấn tượng.

Live show xuyên Việt “Hồng Nhung & Bống bồng ơi” (1997) là mốc son trong sự nghiệp của Hồng Nhung, cũng là một trong những live show xuyên Việt đầu tiên của nhạc nhẹ Việt Nam gây ấn tượng mạnh trong đời sống âm nhạc nước nhà. Sân khấu được đạo diễn Phạm Hoàng Nam thiết kế giản dị, tinh tế với những dải lụa đơn giản nhưng hiệu quả, phù hợp với chất tự sự của Bống bồng ơi. Lần đầu tiên ở Việt Nam, một ca sỹ nhạc nhẹ trực tiếp viết kịch bản cho live show của mình, lối dẫn chuyện tự nhiên, ngắn gọn và xúc động, kể về những kỷ niệm của chặng đường 10 năm ca hát chuyên nghiệp.

Đến live show xuyên Việt thứ hai của Bống mang tên “Hồng Nhung - Bài hát ru 99” được Phạm Hoàng Nam dàn dựng theo “hình võng” đúng với tinh thần, ý tưởng, chủ đề của chương trình. Với hình ảnh chiếc võng cùng việc sắp xếp ca khúc trong chương trình đã lái tâm trạng người nghe hòa theo thế “đánh võng”, đầu tiên là được đưa lên cao, sau lại về chạm đất, rồi lại được đưa lên cao.

Khác với Bống bồng ơi, ở live show “Bài hát ru 99”, Phạm Hoàng Nam sử dụng hiệu ứng ánh sáng đậm đặc hơn, điểm nhấn là ca khúc “Một mình” chỉ đơn giản một ngọn đèn rọi thẳng vào người hát nhưng hiệu quả đến bất ngờ, sự cô độc, lẻ loi, cảm giác mong manh trong xúc cảm người hát được truyền đến người xem trọn vẹn, không làm khán giả sao nhãng. Rồi ánh sáng chói chang, đan chéo, bùng nổ muôn sắc màu trong những ca khúc sôi động: Dấu vết, Vườn yên, Mặt trời êm dịu…càng làm tôn lên vẻ tự tin và tinh khôi, trưởng thành của cô Bống trong màu trắng tinh khôi của trang phục.

Năm 2006, đạo diễn Phạm Hoàng Nam lại bắt tay vào xây dựng thánh đường tình yêu cho Bống trên sân khấu live show nhạc Trịnh Công Sơn mang tên “Như cánh vạc bay”. Bản thân Phạm Hoàng Nam rất thích những chương trình một ca sỹ, một tác giả để phong cách thuần nhất và dễ dàng hơn trong việc sắp xếp bố cục theo ý muốn.

Giản dị, sang trọng và tinh tế là cảm nhận của người xem Như cánh vạc bay, chỉ một dải lụa bắt ngang sân khấu, rồi biến hình thành cánh vạc, khung cửa, dòng sông…thật nhẹ nhàng và thơ mộng, ánh sáng biển đổi theo tâm trạng của bài hát. Điều khó nhất của chương trình theo đạo diễn là phải chọn được “điểm rơi”, Phạm Hoàng Nam chia sẻ: “Nhung là người hay nói, ai cũng biết, và người ta nghĩ thế nào cô ấy hát xong cũng nói, thì Nhung không nói nữa, mà dồn hết tâm sự vào “Tuổi đá buồn” giữa chương trình. Sau đó mới bộc bạch về chương trình, về tình cảm của mình với anh Sơn”.

Khi ánh sáng sân khấu vụt tắt, hàng trăm ngọn nến lung linh được thắp sáng bên những ô cửa sổ hai tầng nhà hát, Hồng Nhung quỳ gối, cầm đóa hồng trên tay và thổn thức: “Trời còn làm mưa, mưa rơi, mưa rơi…Đóa hoa hồng cài lên tóc mây, ôi đường phố dài, lời ru miệt mãi, ngàn năm, ngàn năm…” người xem như lạc vào giáo đường thực sự, rồi vỡ òa trong sự xúc động. 16 ca khúc nối tiếp nhau, không lời giới thiệu chỉ có hình ảnh của người con gái nhỏ bé, mảnh mai như cánh vạc đi giữa cuộc đời để tìm kiếm tình yêu cho mình… Hồng Nhung một lần nữa thành công trong việc làm mới mình với âm nhạc Trịnh Công Sơn bằng phong cách thể hiện rất nhẹ nhàng, mộc mạc, bay bổng và nữ tính.

Live show “Như cánh vạc bay” là một chương trình mang tính nghệ thuật cao, đậm chất Hồng Nhung nhất. Để có một chương trình riêng đẳng cấp, nghiêm túc và giới thiệu được những sáng tạo mới trong nghệ thuật với công chúng là một điều không dễ dàng, nhất là “Như cánh vạc bay” không có tài trợ. Lo nhất khâu tổ chức thì đã có anh Đoàn Minh Tuấn và mẹ Mai sắp xếp nên Bống chỉ tập trung cho chuyên môn. Sau live show cả tháng, đạo diễn Đoàn Minh Tuấn vẫn còn bị ám ảnh vì quá căng thẳng lo cho chương trình nhưng với anh thật đơn giản: “Việc nhà phải lo thôi”. Bống đã bộc bạch trong album Như cánh vạc bay: “Cảm ơn mẹ và anh đã yêu con vô điều kiện, giúp con làm được những gì mình muốn”.

Đạo diễn Phạm Hoàng Nam có biệt tài sử dụng ánh sáng trên sân khấu, anh được nhiều người gọi là “phù thủy ánh sáng” nhưng không phải chương trình nào cũng đủ kinh phí để anh thỏa sức sáng tạo. Live show “Vì ta cần nhau” của Hồng Nhung, Quang Dũng là một trong những chương trình nghệ thuật hiếm hoi ở Việt Nam thỏa mãn cả phần nghe và phần nhìn.

Sự tài trợ về âm thanh, ánh sáng đạt chuẩn quốc tế của hãng Sony là điều kiện lý tưởng để đạo diễn Phạm Hoàng Nam cùng êkip tạo nên một sân khấu lung linh, hiện đại và những hiệu ứng ánh sáng tuyệt đẹp cho từng tiết mục của Vì ta cần nhau. Tư duy và xử lý ánh sáng mang bản sắc của Phạm Hoàng Nam đã biến hóa và góp phần đem đến chiều sâu cho âm nhạc, đặc biệt với ca khúc My dream của Hồng Nhung, hiệu ứng sân khấu đã góp phần cộng hưởng, gây ấn tượng mạnh làm cả khán phòng xúc động và những tràng pháo tay không dứt dành cho tiết mục.

Live show nhạc Trịnh Công Sơn “Có đâu bao giờ” của Hồng Nhung – Quang Dũng năm 2009 là một chương trình khá đặc biệt. Một đêm nhạc mang không khí thính phòng kiểu một concert nhạc jazz cao cấp ở Châu Âu với sự tham gia của 100 khán giả. Góp phần không nhỏ vào thành công của chương trình là tài “điều khiển” ánh sáng của Phạm Hoàng Nam, khán giả và nghệ sỹ trong một không gian chung nên biên giới sân khấu được xóa nhòa, ánh sáng được xử lý để khán giả có thể thấy được từng biểu cảm, rung động thật nhất trên gương mặt nghệ sỹ, ngoài ánh sáng đèn chiếu, ánh sáng tự nhiên của những ngọn nến lớn cũng được đạo diễn Phạm Hoàng Nam kết hợp để tạo cho không gian thêm sự lãng mạn, ấm cúng.

Khi thực hiện live show cho Hồng Nhung hay các nghệ sỹ bạn bè, Phạm Hoàng Nam quan tâm nhất là chương trình phải tôn được cá tính âm nhạc riêng của từng ca sỹ và quan trọng nhất là tạo được cảm xúc với người nghe, sân khấu phải góp phần làm cho phần nghe tốt hơn. Phong cách đơn giản và sang trọng đã tạo nên một thương hiệu Phạm Hoàng Nam, khi anh giúp bạn bè thân như Hồng Nhung, Mỹ Linh .. làm live show, anh không quá quan tâm về chuyện thù lao, anh tâm sự: “Những chương trình đó tôi làm hoàn toàn không phải vì tiền. Nhung và Linh là bạn thân bao năm rồi, nên đầu tiên là giúp đỡ, sau đó mới đến cát - xê. Nhung, Linh đưa bao nhiêu cũng được. Mà để làm được sô, các cô đã phải nỗ lực rất nhiều…Tôi làm vì tình bạn, vì mình thích âm nhạc đó và vì sự ăn ý”.

.....Đạo diễn video clip, quay phim, chụp hình cho Bống….

Phạm Hoàng Nam và Đoàn Minh Tuấn là những người rất đa năng, xuất sắc với cả 3 vai trò đạo diễn, quay phim và nhiếp ảnh. Từ nhỏ, hai anh đã đam mê chụp hình và có năng khiếu nhiếp ảnh, cả hai đều được đào tạo chính quy, bài bản về quay phim ở trường điện ảnh , nhưng rồi những ngã rẽ đã đưa các anh thành đạt với nhiều vai trò khác nhau. Phạm Hoàng Nam nổi tiếng nhất với vai trò đạo diễn show, Đoàn Minh Tuấn trở thành nhiếp ảnh gia, quay phim hàng đầu Việt Nam.

Phạm Hoàng Nam từng tốt nghiệp Trường Đại học điện ảnh quốc gia Vgick Moscow danh tiếng của Liên Xô (Nga), anh coi điện ảnh là thánh đường, là một thứ tôn giáo. Ngay lần đầu tiên cầm máy quay bộ phim “Lưỡi dao”, Phạm Hoàng Nam đã đoạt giải vàng dành cho quay phim và sau đó là hàng loạt bộ phim nổi tiếng khác của điện ảnh Việt Nam. Làm đạo diễn và quay phim cho những bộ phim nghệ thuật luôn là mơ ước cháy bỏng của anh, anh đã thử làm phim thị trường và rất thành công về doanh thu nhưng anh đã dừng lại: “Tôi thà không bấm máy chứ không làm hỏng ước mơ của mình”, anh vẫn đang chờ một kịch bản tâm đắc để anh có thể sống với đam mê điện ảnh. Những video clip ca nhạc anh thực hiện cho Hồng Nhung từ tư duy, phong cách, tạo hình và xử lý ánh sáng đều rất điện ảnh, Phạm Hoàng Nam chia sẻ: “Dựng làm một video clip hay cũng khó như làm một bộ phim hay”.

Đầu tiên, phải kể đến video clip “Đóa hoa vô thường”, một bản trường ca đặc sắc nhất của Trịnh Công Sơn đã được Phạm Hoàng Nam xây dựng thành một kịch bản hoàn chỉnh với ý tưởng nghệ thuật độc đáo, hình ảnh giàu ý nghĩa, mang đậm chất phương Đông, khán giả ngỡ ngàng trong từng cảnh quay đẹp bất ngờ với hình ảnh rất Việt Nam: cây đa, bến nước, sân đình, sen hồng và những chuyến xe ngựa vội vã…người xem như “lặng người” hòa cùng cảm xúc nồng nàn của Hồng Nhung, sự “vô thường” của nhân tình thế thái trong ca từ đầy triết lý của Trịnh Công Sơn đã được hóa giải phần nào và cảm nhận một cách gần gũi hơn. “Đóa hoa vô thường” cũng là một trong những video clip được phát sóng nhiều nhất trên Đài truyền hình Việt Nam suốt hơn 1 thập niên qua và ám ảnh nhiều thế hệ người yêu nhạc. Đây là video clip mà Bống rất thích và vô cùng tâm đắc.

Một phong cách khác hẳn được Phạm Hoàng Nam thể hiện khi thực hiện clip “Rồi như đá ngây” (Trịnh Công Sơn) của Hồng Nhung, sôi động, trẻ trung của hòa âm cộng hưởng với sự mãnh liệt, ngẫu hứng của giọng hát cùng việc xử lý ánh sáng điêu luyện là làm nên một video clip ấn tượng và đẳng cấp. Ngoài ra, đạo diễn Phạm Hoàng Nam đã thực hiện cho Bống rất nhiều video clip ấn tượng khác: Có phải em mùa thu Hà Nội, Họa mi hót trong mưa…

Đoàn Minh Tuấn là người quay phim, chụp hình xuyên suốt nhất trong sự nghiệp của Bống. Anh là quay phim chính cho các live show của Bống và rất nhiều video clip của Bống. Đoàn Minh Tuấn là người chụp hình và quay phim cho Bống được khán giả đánh giá là đẹp, hợp và tự nhiên nhất. Năm 2003, Đoàn Minh Tuấn làm đạo diễn và quay phim “Một ngày mới” (Huy Tuấn) cho Bống tham dự “VTV – Bài hát tôi yêu”, một video clip giản dị, trong sáng, không cầu kì, ít tốn kém nhưng được khán giả rất yêu thích, ca khúc dẫn đầu Top 10 video clip được yêu thích nhất của cuộc thi. Trong dịp thực hiện DVD "Bài ca Hà Nội" mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội vừa qua, anh thực hiện video clip “Có phải em mùa thu Hà Nội” với những hình ảnh cô Bống đầy nữ tính, trẻ trung và rất Hà Nội.

Trong giai đoạn khởi đầu của “Nắng vàng, em đi đâu mà vội…” làm bùng nổ giới mộ điệu sành nhạc Sài Gòn với album nhạc Trịnh Công Sơn “Hồng Nhung – Bống bồng ơi” (1993), người chụp hình kỷ niệm cho Bống và nhạc sỹ Trịnh Công Sơn là nhiếp ảnh Dương Minh Long. Đến khoảng thời gian 1994 - 1995, nhiếp ảnh gia Đoàn Minh Tuấn mới chính thức chụp hình cho Bống và anh viết rất nhiều bài về Bống, đăng tải trên báo chí cùng những bức hình mới nhất. Lúc ấy, Đoàn Minh Tuấn mặc dù còn rất trẻ nhưng anh đã là một nhiếp ảnh gia danh tiếng, chụp hình cho hầu hết các người đẹp nổi tiếng, trên bìa các tạp chí, lịch và sổ tay đều tràn ngập ảnh của anh.

Đoàn Minh Tuấn nhớ lại: “Ngày đầu tiên tôi mời Nhung đi chụp ảnh, đó là một buổi chiều ở Văn Thánh, cô mặc chiếc áo đầm phồng trắng, chiếc mũ màu xanh đậm viền trắng mà Trịnh Công Sơn đã tặng cô. Buổi chụp hình kéo dài suốt cả chiều, nhưng cả hai chúng tôi đều không cảm thấy mệt mỏi, bởi chụp được vô số tấm ảnh ưng ý”.

Sau này, Hồng Nhung làm việc với nhiều nhà nhiếp ảnh nổi tiếng nhưng Đoàn Minh Tuấn vẫn là người chụp hình số một cho Bống, Bống chia sẻ: “Từ trước đến nay, những hình ảnh của Nhung trên báo chí, quảng cáo phần lớn là của anh Đoàn Minh Tuấn, hình tượng của Nhung cũng do anh ấy cố vấn và góp phần tạo ra. Có thể nói, hai anh em quá hiểu nhau, đồng cảm với nhau về nhân sinh quan nghệ thuật”.

…Những người bạn thân thiết trong cuộc sống….

Phạm Hoàng Nam và Hồng Nhung có chung một đam mê là Yoga. Điều này được anh chia sẻ trong một bài báo anh viết về Bống cho chuyên đề của báo Đẹp. Những năm gần đây, công việc đạo diễn quá bận và anh ít có thời gian dành cho vai trò giảng viên ở Trường Đại học sân khấu điện ảnh nhưng anh luôn giữ cho mình phong thái của một tri thức hơn là nghệ sỹ.

Ngoài đời, Phạm Hoàng Nam là người vui vẻ, hài hước, rất trẻ với nụ cười thường trực, nếu không có bộ râu chắc ít ai đoán được tuổi thực của anh. Những câu nói hóm hỉnh của anh tại Lễ trao giải Cống hiến 2009 làm khán giả thú vị, các bài viết của anh đăng tải trên tạp chí bao giờ cũng có bố cục chặt chẽ, chứa đựng triết lý nhẹ nhàng và có “tầm”, khen và chê đều rất tinh tế.

Đạo diễn Phạm Hoàng Nam từng tâm sự: “Tôi thuộc người làm nghề tỉnh…tôi hy sinh vì nghệ thuật nhưng quá thì phải cân nhắc. Vì tôi có những giá trị quan trọng hơn. Đó là gia đình…Đời sống nghệ sỹ của tôi chỉ có công việc, ra khỏi đó, tôi là một người như bình thường như mọi người, một người đàn ông của gia đình”. Đạo diễn Phạm Hoàng Nam có một gia đình hạnh phúc với những đứa con ngoan, học giỏi. Hai vợ chồng anh và Bống là bạn bè thân thiết, những buổi gặp mặt của họ cùng bạn bè ở nhà Bống luôn đầy tiếng tiếng cười và niềm vui.

Nhiều người không lý giải được tình bạn đặc biệt của Bống và đạo diễn Đoàn Minh Tuấn, Bống may mắn khi có một người anh trai yêu thương mình như em ruột và giúp đỡ mình không chỉ trong sự nghiệp mà còn là chỗ dựa tinh thần, mọi chuyện riêng tư Bống đều có thể chia sẻ với anh. Đoàn Minh Tuấn ngoài vai trò đạo diễn, quay phim, nhiếp ảnh gia, anh là một doanh nhân thành đạt, gần đây anh và Bống còn tham gia đóng phim.

Hai mươi năm gắn bó với mẹ Mai, chính xác nhất theo Bống mẹ Mai là một người bạn thân của chị, giúp Bống nhận show diễn, sắp đặt các kế hoạch trong công việc, chia sẻ buồn vui trong cuộc sống. Bống hạnh phúc khi có mẹ Mai luôn bên cạnh, chị tâm sự: “Mẹ Mai đã gánh vác giúp đỡ Hồng Nhung rất nhiều trong sự nghiệp và cuộc sống…Không có mẹ Mai, chẳng biết Nhung sẽ như thế nào đây”.

Còn cô Mai chia sẻ: “Tôi yêu thương và rất chiều Nhung. Làm được gì cho Nhung tôi sẽ làm…Giờ đây, tôi muốn có cháu lắm rồi, tôi có treo giải cho Nhung: Nếu Nhung có baby thì mẹ lo hết. Nhung cứ việc luyện thanh, đi hát và tập yoga… chuyện con cái để mẹ trông nom. ..”. Mẹ Mai gần đây cũng tập Yoga cùng Bống, còn Bống vào bếp học tài nấu ăn của mẹ với những món ăn ngon. Sẻ chia những điều bình dị trong đời thường làm tình cảm của hai mẹ con ngày càng gắn bó, thân thiết.

Đạo diễn Phạm Hoàng Nam, Đoàn Minh Tuấn và dì Mai vẫn đang và sẽ đồng hành lâu dài với Bống trong sự nghiệp và cuộc sống. Phạm Hoàng Nam viết: “Nhung vẫn luôn đi tìm, luôn vươn tới những nấc thang mới của thành công trong sự nghiệp và có khi cả tình yêu vì cuộc sống đích thực cần tình yêu biết bao…”. Giờ đây, sau 25 ca hát chuyên nghiệp, Bống đã có sự nghiệp vững chắc, một thương hiệu mang bản sắc riêng, Bống luôn được bạn bè, khán giả yêu thương và cũng đã tìm thấy hạnh phúc cho riêng mình, còn mong chờ gì hơn thế.

Mạnh Hải